- مشخصات کتاب
- [مقدمه مترجم]
- «باب اول» در بیان ثواب موحدان و عارفان
- باب دویم در بیان توحید و نفی تشبیه و مراد از نفی تشبیه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات
- «باب سیم» در بیان معنی واحد و توحید و موحد
- «باب چهارم» در تفسیر سوره توحید یعنی سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و آن را سوره اخلاص و سوره الصمد و نسبة الرب نیز میگویند
- باب پنجم در بیان معنی توحید و عدل
- باب ششم در بیان آنکه خدای عز و جل جسم و صورت هیچ یک نیست.
- «باب هفتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی چیزیست
- «باب هشتم» در ذکر آنچه در باب دیدن خداوند وارد شده
- «باب نهم» در بیان قدرت خدا و قدرت بمعنی توانائی است
- «باب دهم» در بیان علم خدا و علم در لغت بمعنی دانستن است
- «باب یازدهم» در بیان صفات ذات و صفات افعال
- «باب دوازدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ
- «باب سیزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ:
- «باب چهاردهم» در تفسیر قول خدای عز و جل یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ
- «باب پانزدهم» در معنی قول خدای تبارک و تعالی اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ
- «باب شانزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ
- «باب هفدهم» در تفسیر قول خدای تعالی وَ الْأَرْضُ جَمِیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ
- «باب هجدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ
- «باب نوزدهم» در تفسیر قول خدای عز و جل وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا
- باب «بیستم» در تفسیر قول خدای عز و جل هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَةُ
- «باب بیست و یکم» در تفسیر قول خدای عز و جل سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ
- «باب بیست دوم» در معنی جنب خدای عز و جل و جنب در لغت بمعنی پهلو و امیر است و مراد از آن در آخر این باب میآید.
- «باب بیست و سیم» در معنی حجزه
- «باب بیست و چهارم» در بیان معنی چشم و گوش و زبان خدا
- «باب بیست و پنجم» در معنی قول خدای عز و جل وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ
- «باب بیست و ششم» در بیان معنی خوشنودی خدای عز و جل و خشم او
- «باب بیست و هفتم» در معنی قول خدای عز و جل وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی
- «باب بیست و هشتم» در بیان نفی مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا
- «باب بیست و نهم» در بیان نامهای خدای تبارک و تعالی و فرق میانه معانی آنها و معانی نامهای آفریدگان
- «باب سیام» در بیان اینکه قرآن چه چیز است
- «باب سی و یکم» در ذکر معنی (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ)
- «باب سی و دویم» در تفسیر حروف معجم
- «باب سی و سیم» در تفسیر و بیان حروف
- «باب سی و چهارم» در تفسیر و بیان حروف اذان و اقامه.
- «باب سی و پنجم» در تفسیر و بیان هدی و ضلالت توفیق و خذلان از خدای تبارک و تعالی
- «باب سی و ششم» در رد بر ثنویه و زنادقه
- «باب سی و هفتم» در رد بر نسطوریه از فرق نصاری
- «باب سی و هشتم» در ذکر عظمت و بزرگی خدای عز و جل
- «باب سی و نهم در لطف و لطافت خدای تبارک و تعالی
- «باب چهلم» در بیان کمتر چیزی که در شناختن توحید مجزی است
- «باب چهل و یکم» در بیان آنکه خدای عز و جل شناخته نمیشود مگر بخودش.
- «باب چهل و دویم» در اثبات حدوث عالم
- باب چهل و سیم در بیان معنی سبحان اللَّه
- «باب چهل و چهارم» در بیان معنی اللَّه اکبر
- «باب چهل و پنجم» در بیان معنی اول و آخر
- «باب چهل و ششم» در بیان معنی قول خدای عز و جل الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی
- «باب چهل و هفتم» در بیان معنی قول خدای عز و جل
- «باب چهل و هشتم» در بیان عرش و صفات آن
- «باب چهل و نهم» در بیان آنکه عرش ارباعا آفریده شده که هر ربعی بنحویست و ارباع جمع ربع بضم راء و باء و سکون آنست یعنی چهار یک
- «باب پنجاهم» در بیان معنی قول خدای عز و جل وسع کرسیه السموات و الارض
- باب پنجاه و یکم در بیان فطرت خدای عز و جل خلائق را بر توحید
- «باب پنجاه و دویم» بر بیان بداء و بداء بر وزن سلام بمعنی ظاهر شدن چیزیست که بیش از آن پوشیده و پنهان باشد و آن بر خدا روا نیست
- (باب پنجاه و سیم) در بیان مشیت و اراده خدا و هر دو بمعنی خواستن است
- «باب پنجاه و چهارم» در بیان استطاعت که بمعنی توانائی است و بیان بطلان آن در حق بندگان و اثبات آن در باره ایشان باعتماد اختلاف معنی
- «باب پنجاه و پنجم» در بیان ابتلاء و اختیار که بمعنی آزمودن باشد
- «باب پنجاه و ششم» در بیان سعادت و شقاوت که بمعنی نیک بختی و بدبختی است
- «باب پنجاه و هفتم» در نفی جبر و تفویض
- باب پنجاه و هشتم در بیان قضاء و قدر و فتنه یعنی آزمایش و روزیها و نرخها و قدرتهای معین
- باب پنجاه و نهم در ذکر اطفال و عدل خدای عز و جل در باب ایشان:
- «باب شصتم» در بیان اینکه خدای تبارک و تعالی با بندگان خود نمیکند مگر آنچه را که از برای ایشان اصلح باشد
- «باب شصت و یکم» در بیان امر و نهی و وعد و وعید
- باب شصت و دویم در تعریف و بیان و حجت و هدایت:
- «باب شصت و سیم» در ذکر مجلس حضرت امام رضا (ع) با اهل
- باب شصت و چهارم در ذکر مجلس امام رضا (ع) با سلیمان مروزی متکلم خراسان در نزد مأمون در باب توحید
- «باب شصت و پنجم» در بیان نهی از کلام و جدال و مراء
- فهرست ابواب الکتاب
ص: 2
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
الحمد للَّه الواحد الاحد الذی لا شریک له الفرد الصمد الذی لا شبیه له الاول القدیم الذی لا غایة له الآخر الباقی الذی لا نهایة له الموجود الثابت الذی لا عدم له الملک الدائم الذی لا زوال له القادر الذی لا یعجزه شی ء العلیم الذی لا یخفی علیه شی ء الحی لا بحیاة الکائن لا فی مکان السمیع البصیر الذی لا آلة له و لا أداة الذی امر بالعدل و اخذ بالفضل و حکم بالفصل لا معقب لحکمه و لا راد لقضائه و لا غالب لإرادته و لا قاهر لمشیته و انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون فسبحان الذی بیده ملکوت کل شی ء و الیه المرجع و المصیر و اشهد ان لا اله الا اللَّه رب العالمین و اشهد ان محمدا عبده و رسوله سید النبین و خیر خلقه اجمعین و اشهد ان علی بن ابی طالب سید الوصیین و امام المتقین و قائد الغر المحجلین و ان الائمة من ولده بعده حجج اللَّه الی یوم الدین صلوات اللَّه و سلامه علیهم اجمعین.
اما بعد چنین گوید مستمند فیوض ازلی ابن محمد حسن الاردکانی محمد علی غفر اللَّه تعالی جمیع ذنوبهما.
که امر اشرف شاهزاده محمد ولی میرزا عز صدور یافت که این ذره بیمقدار و خادم اخبار ائمه اخیار صلوات علیهم ما طلعت شمس النهار. و اهلة الشهور و اورقت الاشجار کتاب مستطاب توحید ابن بابویه رحمة اللَّه و رضوانه علیه را بحلیه ترجمه در آورد تا هر کسی تواند که از آن بهره برد و نفعش اعم، و فائده اش اتم، باشد این فقیر بی بضاعت. با وجود عدم لیاقت امتثالا لامره المطاع. بترجمه نمودن آن پرداخت و اللَّه هو الموفق و المعین.
پیش از شروع در مقصود بعرض میرساند که کتاب توحید از جمله مؤلفات امین الاسلام و المسلمین رئیس العلماء و المحدثین شیخ الفقهاء الکاملین.
آیة اللَّه فی العالمین. ابو جعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی رحمة اللَّه علیه است و او را تألیف و تصنیف بسیار است و در جلالت و وثافت